dinsdag 8 mei 2012

Zwarte dag.

Anderhalve week geleden merkten we enige commotie in de straat op. Marika, onze overbuurvrouw liep snikkend, door de straat. Oh jee, vast iets met omaatje van de overkant, dachten we.



 Omaatje is 92 en woont bij Eva, haar dochter en de zuster van Marika, zoals hier in Hongarije nog heel gebruikelijk is. De meeste Hongaarse woningen hebben een klein huisje op hun land staan, waar oma woont tot ze te overlijden komt. Naast Eva en oma woont Marika, dus oma heeft beide dochters in haar buurt. Ik herinner me dat dat vroeger in Nederland ook zo was, mijn oma vertelde verhalen over haar moeder die bij haar woonde. Nou denk ik dat oma bij je in huis heel gezellig kan zijn, maar in de Nederlandse hutje-mutje-woonsituaties, lijkt het me niet ideaal. Niet voor oma, maar zeker ook niet voor de gezinnen waar ze bij inwoonden. Hier heb je de ruimte en het is toch mooi dat oma wel haar eigen huisje heeft, maar in de buurt is van haar kinderen en kleinkinderen.

Nou was een paar maanden geleden omaatje  gevallen. Tot die tijd was ze zo gezond als een vis, naar omstandigheden dan natuurlijk. Ze brak haar heup, lag al die tijd in het ziekenhuis en kreeg ontstekingen, kortom, ze had pijn en zwakte snel af, tot ze op een ochtend niet meer wakker werd. Eigenlijk dus gewoon het beste voor haar, want als je 92 bent en je hebt pijn en ligt wekenlang in het ziekenhuis met weinig goede vooruitzichten, kun je maar beter zachtjes inslapen. Maar das natuurlijk makkelijk gezegd, maar als het je moeder is, maakt het niet uit of ze 92 is, dan heb je gewoon verdriet. Dus de straat was in rauw, iedereen liep te huilen.

Gisteren werd ze begraven. Het rare is, dat het al tijdenlang zomers, warm weer is geweest en precies deze ene dag goot het van de regen. En de vooruitzichten zijn: zomers warm en zonnig, alsof voor deze gelegenheid even een uitzondering werd gemaakt en er voor één dagje stemmig weer besteld was.

Natuurlijk wilden wij ons medeleven tonen, dus ik was vrijdag naar de dorps bloemenwinkel gegaan. In mijn Turken-Hongaars legde ik uit dat we naar de begrafenis wilden en een boeket wilden, maar geen idee hadden wat gebruikelijk is hier. Wel had ik begrepen dat iedereen bloemen meeneemt, ook vage kennissen en buren en iedereen gaat gekleed in het zwart.

Maandagochtend was de krans klaar. Nieuwsgierig ging ik hem ophalen. Ze had zeker haar best gedaan, de bloemenwinkel-mevrouw, Hollandse bloemen zaten erin, zo vertelde ze me enthousiast. Ik merk trouwens dat werkelijk íedereen in het dorp ons kent en weet dat we uit Nederland komen, ook mensen die ik nog nooit gezien heb. Ze babbelde er vrolijk op los, ik had precies het gepaste boeket, niet te groot, niet te klein. Kosten, nog geen 10 euro. Daar koop je in Nederland net een paar bosjes tulpen voor.
Een groot lint eraan met 'afscheid' in het Hongaars en onze namen erop. Ik vroeg me af of dat niet wat overdreven was, maar nee, dat was de gewoonte, volgens de bloemen-mevrouw.

's Middags zochten we in de kast naar wat zwarte, nette kleding en  gingen we richting begraafplaats, in mijn handen de zware krans met bloemen, de wapperende linten met onze namen eraan,  achter de mensen aan die allemaal niet naar de kerkdienst, maar wel naar de begraafplaats gingen. Ik voelde me erg opgelaten, want niemand had bloemen bij zich en daar liep ik, met mijn enorme krans. De gedachte dat het natuurlijk niet slim is om aan de bloemenverkoopster te vragen wat normaal is voor een buurvrouw op het graf, kwam langzaam in me op. Maar op het kerkhof aangekomen, zagen we dat het toch goed was dat we de krans bij ons hadden, er was een overdekt gedeelte waar de kist stond en daar lag al een zee van bloemen, blijkbaar waren die er al eerder neergelegd.  Er kwam meteen een meneer naar ons toe, die de krans aanpakte en erbij legde.

Na een kwartiertje kwamen de mensen uit de kerk, naast de begraafplaats en daar werden alle bloemen van hen er ook bijgelegd. Het was echt een zee van bloemen en iedereen was in het zwart gekleed,  heel anders dan de begrafenissen die ik in Nederland bijgewoond heb. Er volgde een ceremonie van zang en gepreek, door een meneer in een witte jurk, waar ik natuurlijk geen bal van kon verstaan. Ik ving flarden op van een opsomming van de dingen waar oma zo van gehouden had, maar verder ging het allemaal langs me heen.

Toen in een stoet naar het graf, waar oma begraven werd. We konden weer naar huis, de meneer die de preek gehouden had,  liep achter ons, zijn taak zat erop, zijn witte jurk onder zijn arm.  Toen hij langs ons heen liep zei hij in het Duits tegen ons dat het echt Hollands weer was....

Thuisgekomen hebben we lekker onze joggingpakken aangedaan en de kachel opgestookt. We waren koud en natgeregend en dat voelde héél Hollands. Maar vanochtend stond ik om 5 uur op. En daar is ie weer, de zon. Het was gewoon een letterlijke zwarte dag gisteren. En het leven gaat weer door......


8 opmerkingen:

  1. ahhhhh, en wat mooi gedaan van jullie! en bijzonder precies op deze dag een donkere dag........toeval bestaat niet.......xx

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bijzonder dat het weer zo 'aangepast' was. Leuk om eens bloemwerk van daar te zien. Tien euro?????? Onvoorstelbaar.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ja madeleine, een pedicure verdient hier niet veel,maar een bloemist ook niet ;-)

      Verwijderen
  3. Ik heb nu 2 begrafenissen meegemaakt. Ik vind het verschrikkelijk. Het wachten aan het eind tot het graf dichtgegooid is. Elke keer die schep zand op de kist. En dan iedereen in het zwart. De prachtige bloemstukken die er dan op komen is weer wel mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ja, dat vond ik ook heel lang duren, dat scheppen.maar goed,we hebben het meegemaakt,hopelijk duurt het heeeeel lang voordat het weer zover is....

      Verwijderen
  4. Hoi Linda,

    hoe herkenbaar......wij hebben hier intussen 3 begrafenissen meegemaakt, Ééntje in de stortregen, de andere in de brandende zon en de laatste in de sneeuw.

    Echt ontroerend. Bloemen werden wel heel erg op prijs gesteld, ook een mooi lint eraan.

    Kost geen drol en er wordt iets heel moois van gemaakt. Die vrouw in Szigetvár kent ons intussen en bleef het alleen maar mooier maken. Wij hadden geen krans, maar een soort van bloemstuk, schitterend.

    KOUD dat het was....meneer Pastoor liep in een soort van "jurk", met werkschoenen eronder. Het zag er niet uit.

    Met zijn hoofd kon hij zo in een lachfilm .-)

    Wij merkten al op, dat hij daarom travestiet is geworden .-)

    De begrafenis ondernemers stonden tijdens de dienst lekker een sigaretje te roken achter het gebouwtje en gingen daarna sneeuwballen gooien.....

    Gelukkig heeft Marika dat niet gezien. Het was haar moeder. Wat een behuild snoetje....ik huil dan automatisch mee. Ik gedenk mijn zoon dan ook.

    Wij hopen nog even bespaard te blijven van weer een begrafenis.
    Alhoewel er vandaag een ambulancia met gillende sirene door de straat kwam vanaf de Zigeuners......?????????

    We weten nog niet wie,maar Zolti weet dat morgen vast wel.

    Hij weet alles .-)

    Morgen komen ze weer lekker helpen, maar dat was het onderwerp niet.

    Ik mail je verder wel gewoon.

    Liefs,
    Ine

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mooi dat jullie erbij waren! Dat is zeker op prijs gesteld! Maar hopelijk was dit voorlopig weer de laatste!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. ja katinka, het werd zeker op prijs gesteld. En nogmaals heel hartelijk dank voor je tips.Hebben we veel aan gehad.

    BeantwoordenVerwijderen